Hướng dẫn chơi cờ cá ngựa
1. Giới thiệu cờ cá ngựa
Cờ cá ngựa là một trò chơi giải trí dạng cờ bàn (boardgames) .
Theo wiki, trò chơi này bắt nguồn từ trò Pachisi của Ấn Độ, du nhập sang Mỹ mang tên là Parcheesi, phiên bản giản thể có tên là Ludo (cờ). Người Pháp gọi là petits chevaux (ngựa nhỏ).
Trò chơi này du nhập sang Việt Nam thì mang tên Cờ cá ngựa.
Cờ cá ngựa có thể từ hai đến bốn người chơi, diễn ra trên một bàn cờ hình vuông:
2. Thành phần bộ cờ cá ngựa:
Một bộ cờ cá ngựa gồm:
- Một bàn cờ hình vuông chia làm bốn phần mỗi phần một màu (xanh dương, vàng, đỏ và xanh lá cây).
- Bốn viên xúc xắc.
- 16 quân cờ chia ra bốn màu giống như màu của bàn cờ, mỗi màu bốn quân. Gọi là cờ cá ngựa vì các quân cờ đều làm hình con ngựa giống như quân mã trong cờ vua.
- Bốn cốc lắc xúc xắc (Có thể không cần khi tùng quân xúc xắc bằng tay).
3. Nguyên tắc chơi
Mục đích chơi là đi (di chuyển) cả 4 quân cờ của mình từ điểm xuất quân về đến chuồng của mình. Mỗi bước chơi thì người chơi tung/đỏ quân xúc xắc, rồi di chuyển số bước đi trên mặt bàn cơ theo số của mặt trên quân xúc xắc mình đổ/tung được.
Người nào có đủ bốn quân cờ về đến đích đầu tiên (đã xếp đúng vào các ô số 6, 5, 4 và 3 trong chuồng) là người chiến thắng. Những người còn lại có thể chơi tiếp để tranh vị trí hai và ba.
4. Chi tiết cách chơi cá ngựa
Mỗi người sẽ có số quân cờ cùng màu bằng với số quân đối phương (mỗi bên có thể có từ 1 đến 4 quân cờ; áp dụng cả trường hợp người chơi không đủ 4 người) và chọn phần ô vuông cùng màu với quân cờ của mình làm nơi bắt đầu đi. Số quân của mỗi người chơi từ 1 đến 4 tùy theo thỏa thuận của người chơi (phải bằng nhau). Số lượng quân xúc xắc của mỗi người chơi có thể là 1 hoặc 2 tùy thỏa thuận.
Tất cả thống nhất để chọn ra một người gieo xúc xắc trước, người tiếp theo là người ngồi ngay cạnh người đó (có thể bên trái hoặc phải nhưng thứ tự này cố định suốt cuộc chơi).
Tung xúc xắc: Đến lượt ai thì người đó tung. Xúc xắc được tung vào một cái khay hoặc cái chén/bát hoặc ra bàn cờ luôn.
Tuy nhiên, không được làm rơi xúc xắc ra ngoài vật đựng đó, nếu ra ngoài, lập tức mất lượt và kết quả việc gieo xúc xắc không được công nhận.
Tung thêm lần nữa:
- Ai tung được kết quả là “nhất” (một) hoặc “lục” (sáu) khi chơi 1 xúc xắc
- “nhất” (một) và “lục” (sáu), cặp nhất (một), cặp nhị (hai), cặp tam (ba), cặp tứ (bốn), cặp ngũ (năm), cặp lục (sáu) khi chơi 2 xúc xắc thì được đi thêm lượt nữa cho đến khi ngoài kết quả trên.
Ra quân: Là quyền đưa ra một quân cờ vào ô xuất quân để bắt đầu tham gia di chuyển trên bàn cờ. Để có được quyền này thì kết quả của việc tung xúc xắc phải là 1 trong các kết quả có thể đi tiếp ở trên mới được ra một quân.
Di chuyển: Khi trên bàn cờ đã có ít nhất một quân cờ của mình được tham gia di chuyển (đã xuất quân) thì ta có thể căn cứ vào kết quả của việc tung xúc xắc để di chuyển nó. Di chuyển số bước đi trên mặt bàn cơ theo số của mặt trên quân xúc xắc mình đổ/tung được.
Trong khi di chuyển có một số tình huống xảy ra:
Bị cản: 1 quân cờ bị cản tức là có một quân cờ khác (của mình hoặc của đối phương) đứng trước nó mà khoảng cách bước đi giữa hai quân nhỏ hơn kết quả việc tung xúc xắc của mình. Trường hợp này không được vượt qua quân cờ đứng trước hoặc di chuyển ngược lại mà phải chọn quân khác để đi. Nếu không có quân nào có thể di chuyển hợp lệ thì xem như mất lượt.
Đá: Là làm cho quân cờ đối phương (đứng trước quân cờ mình) bị mất quyền tham gia di chuyển trên bàn cờ (đá khỏi bàn cờ). Điều này xảy ra khi khoảng cách giữa hai quân (quân mình đi sau quân đối phương) đúng bằng kết quả lượt tung xúc xắc của mình, khi ấy, quân mình đến thế chỗ cho quân đối phương (đá quân đối phương khỏi bàn cờ — loại khỏi cuộc chơi). Quân đối phương phải dời khỏi bàn và phải xuất quân lại. Không áp dụng đá quân cờ của mình. Người chơi có thể đá hoặc đi quân khác nếu có thể. Việc đá có thể áp dụng cho mọi quân đối phương chưa vào chuồng (vẫn đang đi trên đường).
Vào chuồng: Khi quân của mình đang đứng trước cửa chuồng (không nhất thiết vào từ cửa khi chơi 2 xúc xắc) và đang trên lượt đi của mình, người chơi có thể chọn lựa vào chuồng: Vào chuồng theo kết quả của việc tung xúc xắc. Lúc này, ta phải xếp quân tiến từng ô một kế tiếp ô ta đã đưa quân vào (ví dụ: vào ô số 2 nếu kết quả tung là “hai”, sau đó phải tiến đến ô số 3 rồi đến số 4, 5, 6) mà không quên di chuyển các quân còn lại để tiếp tục về chuồng. Trường hợp mình tung số thấp hơn vị trí mình đứng ở chuồng thì không được đi quân có vị trí đó. Ngoài ra người chơi có thể để quân đứng ở cửa chuồng và đi quân cờ khác nếu vẫn có nước đi, đợi vào chuồng ở lần đổ xúc xắc sau.
Tùy theo thỏa thuận và chơi có thưởng, có thể thưởng nếu người chơi vào chuồng luôn từ cửa chuồng lên ô 6 trong chuồng, hoặc phạt nếu quân vào chuồng ở ô 1 trong chuồng.
Phân thắng bại: Ai có đủ bốn quân cờ đã vào chuồng và xếp vào đúng bốn ô đầu là 6, 5, 4 và 3 đầu tiên là người chiến thắng. Nếu cuộc đấu có 3 hoặc 4 người chơi thì những người còn lại có thể tiếp tục tham gia để phân định hạng nhì, hạng ba.
Tùy vùng miền và thói quen, mọi người có thể thỏa thuận thêm các điều khoản trong qúa trình chơi, miễn là tất cả hiểu giống nhau và tuân thủ luật đó.
